• OVERPEINZING: DE ONBEKENDE ONBEKENDEN

    Leestijd: 3 -4 minuten, door: Yuri van Bergen

    De wereld is onder aanvoering van nieuwe duurzame doelstellingen (COP Parijs, NL klimaatakkoord) langzaam begonnen aan een enorme transitie. De eerste resultaten hiervan worden in nieuwe thema’s zoals circulariteit en integrale samenwerkingen zichtbaar, ook in de sector van de gebouwde omgeving. Terwijl traditionele uitdagingen zoals de betaalbaarheid van het wonen en het creëren van bewustwording over de noodzaak van deze transitie er ook nog steeds zijn. Eén van de urgente problemen, met een nog nooit vertoonde omvang, is het CO2-neutraal maken van de Nederlandse woningvoorraad. Die renovatieopgave zal snel richting moeten krijgen en betaalbaar ingevuld moeten worden waarna pas mag worden gesproken over een versnelling. Als oplossingsrichting voor deze ambitie is gekozen voor het stimuleren van de ontwikkeling van een industrieel renovatieaanbod op grotere schaal dan ooit tevoren. Om deze ambitie waar te maken moet de vraag zoveel mogelijk collectief in de markt gezet worden. Uiteindelijk moeten zo binnen de kaders van de verduurzamingsopgave voor de gebouwde omgeving jaarlijks meer dan 200.000 woningen duurzaam worden gerenoveerd. Een opgave waar voldoende tijd voor is, mits we met elkaar geen planningsfouten meer maken. Rekenkundig is de verduurzaming van de gebouwde omgeving een begrijpbare oplossing voor een complex probleem. In Nederland staan bijna 8 miljoen woningen die bij beschouwing veel op elkaar lijken. Als je vanuit Alkmaar op familiebezoek gaat in Maastricht dan valt dit met je eigen ogen te zien: overal lijken Nederlandse wijken relatief veel op elkaar. Dus wanneer we één duurzame oplossing voor al deze woningen bedenken die ook nog eens betaalbaar én mooi is dan rest er enkel nog de vraag: hoeveel woningen we per dag kunnen aanpakken? Deze redenatie klinkt logisch, maar is deze daarmee ook waar (1)?

    Lees meer
  • HERHALING FACILITEERT VERSNELLING

    Leestijd: 6 – 8 minuten, door: Laurens Talsma

    Verduurzamen van woningen…dan denk je aan isoleren en een installatie die geen gas verbruikt. Isoleren is tegenwoordig redelijk eenvoudig, de stap naar gasloos is complexer en heeft meer tijd nodig om tot innovatieve én betaalbare oplossingen te komen. De vraag is echter niet zozeer wát we moeten doen om te verduurzamen, maar meer hóe krijgen we dat in 30 jaar tijd voor elkaar bij 7,8 miljoen woningen? Het meest gegeven antwoord: we moeten versnellen… van 1000 (hoogniveau) renovaties per jaar naar 1000 renovaties per dag. De corporatiesector wordt daarbij aangewezen als startmotor voor deze versnelling. Want met circa 2,3 miljoen woningen vertegenwoordigen ze schaal. Met als bijkomende voordelen dat deze woningen zijn verdeeld over ‘slechts’ 300 eigenaren en dat in de sector ‘in principe’ de financiële middelen aanwezig om het daadwerkelijk te gaan doen.  Iets wat bij de particuliere sector minder vanzelfsprekend is. Dus corporaties: gaan jullie maar als eerste versnellen! “Oké, die handschoen willen we wel oppakken, maar eehhhh hoe…?”

    In dit artikel ga ik niet op zoek naar het passende antwoord. Ik wil ingaan op de huidige praktijk van onderhoud en renovatie binnen de corporatiesector, om middels een beschouwing kansen te benoemen die kunnen bijdragen aan de gewenste versnelling en zo duidelijk te maken hoe van start te gaan.

    Lees meer
  • Word jij een digitale baas in eigen huis?

    Leestijd: 7 – 9 minuten, door: Yuri van Bergen

    Wil jij graag een digitale baas worden van je eigen woning? En dan bedoel ik niet dat je met de aanschaf van een zelfsturende grasmaairobot of een slimme wasmachine die gaat draaien als er een overschot aan warm water is een digitale baas bent. Nee, ik heb het over het gebruik van datascience, machine learning en artificial intelligence om als eigenaar-bewoner zelf de regie te hebben bij het beheer en onderhoud van je woning voor minimaal de komende dertig jaar.  Maar om hierbij enige context te bieden ga ik kort terug naar het begin, naar de opgave van duizend woningen per dag.

    Onze 8 miljoen bestaande woningen zullen de komende dertig jaar allemaal nog minimaal één grote renovatie moeten ondergaan. Deze woningen zijn op verschillende manieren gebouwd én ondertussen verbouwd. De renovatie van een woning zal daarom altijd anders zijn dan die van de buren. Je zou kunnen zeggen dat de toekomst voor het renoveren van de gebouwde omgeving per definitie een opgave is met maatwerk, een opgave in de serie-van-één. We weten alleen op voorhand niet welke omvang of volume deze serie zal gaan hebben per order. Hebben we het over 1 aardgasvrije wijk, 1 straat, 1 vereniging van eigenaren, 1 collectieve vraag voor de component dak of misschien wel 1 moment waarop verschillende mensen tegelijkertijd overwegen initiatief te nemen verspreid door het land. Dit weten we op voorhand domweg niet.

    Lees meer
  • VISIE, VISIE EN VISIE

    Leestijd: 14 – 18 minuten, door: Yuri van Bergen

    H et waren de laatste werkdagen voor de zomervakantie toen een journalist me tijdens een tv-interview vroeg of ik voor de camera wilde benadrukken dat het verduurzamen van de gebouwde omgeving achter blijft door de houding van bepaalde partijen. Zijn (goed bedoelde) intentie was om vanuit deze achterstand van de huidige renovatiemarkt de behoefte aan een grote versnelling te benadrukken. Later in het item zouden we dan gaan praten over de mogelijke oplossingen.

    Ik vond dat geen goed idee.

    We hebben het over de opgave van het renoveren van duizend woningen per dag. Het grootste probleem voor deze opgave is niet eens zozeer het tempo van duizend woningen; maar simpelweg het feit dat ze gerenoveerd moeten worden. Renoveren is de praktijk die al honderd jaar worstelt met haar imago en identiteit ten opzichte van haar broertje ‘nieuwbouw’ en haar zusje ‘onderhoud’. En laat nu uitgerekend renovatie de oplossing bieden voor de grootste (duurzame) verbouwing van Nederland ooit. Door middel van het stap-voor-stap renoveren van niet gehele woningen maar slechts één component per keer is er eindelijk een oplossing voor betaalbaar renoveren en ruimte voor innovatie in de nabije toekomst! De renovatie praktijk moet nu dus gaan opschalen en daardoor heeft het geen belang bij discussies over de schuldvraag binnen de eigen gelederen. De praktijk moet juist nu de verbinding mét elkaar zoeken en de beschikbare kennis gebruiken om een duidelijke visie te bouwen. Om vervolgens innovaties van buiten de sector te gebruiken om onze eigen barrières te beslechten. De journalist ondersteunde mijn betoog en samen hebben we er een mooi en inspirerende bijdrage van gemaakt! Een bijdrage die zich richt op datgene wat de gebouwde omgeving nu echt kan gebruiken: visie, visie en visie!

    Lees meer
  • HET VOLKSHUISVESTELIJKE EXPERIMENT VAN SCHAALVERGROTING

    Leestijd: 6 – 8 minuten, door: Yuri van Bergen

    Met elkaar werken aan het idee van wonen in de bestaande wijken van de toekomst komt steeds hoger op de agenda te staan. En met bestaande wijken van de toekomst heb ik het dus over de 1787 wijken met daarin in totaal 7,8 miljoen woningen. De inmiddels meer dan 17,3 miljoen bewoners van deze woningen hebben allemaal verschillende leeftijden, achtergronden en  inkomens. Volgens het Nibud bestaat in 2019 inmiddels de helft van ons besteedbare inkomen uit vaste lasten en wordt die andere helft gebruikt voor voeding, kleding, onderhoud en spullen. En de race om de portemonnee is nog maar net begonnen. Vanuit het klimaatakkoord zullen we als consumenten anders gaan kijken naar onze uitgaven. Want vroeg of laat wordt ons vervoer elektrisch, veranderd ons voedselpatroon en worden onze spullen circulair. En binnen deze langzaam veranderende duurzamere samenleving zullen we op momenten óók stil gaan staan bij ons verstandig voorbereiden op gasloos wonen. Dit is een volkshuisvestelijk experiment met een grotere omvang dan de bouw van onze afsluitdijk! Een volkshuisvestelijk experiment dat meer impact op ons huishouden zal hebben dan de kredietcrisis uit 2007 heeft gehad. Ik heb het over de verduurzaming van gemiddeld duizend woningen per dag!

    Lees meer