• De prijs van grootschalig renoveren

    Leestijd: 6 – 8 minuten, door: Yuri van Bergen

    Op heel veel plaatsen is men bezig met het op gang brengen van de gewenste verduurzaming van de bestaande gebouwde omgeving. Er zijn pilots uitgezet. Initiatieven vanuit de buurten worden gestimuleerd. Maar alleen het plaatsen van PV-panelen en na-isolatie komen als maatregelen tot nu toe van de grond. Werkelijke duurzame verbeteringen van met name het particuliere woningbestand komen niet verder dan enkele experimenten. Renoveren is dan ook complex. Aan de ene kant is het voor de professionele (sociale) woningeigenaar al niet eenvoudig om een woning te verduurzamen, laat staan voor individuele woningeigenaren. Je weet niet wat je hebt. Je begrijpt niet naar welke ambitie je toe moet of wilt en bij wie je moet zijn voor een betaalbaar en kwalitatief goed verbetervoorstel. Voor de markt geldt aan de andere kant dat men een renovatieaanbod aan het ontwikkelen is om die verduurzaming mogelijk te maken. Men kan echter geen afzetmarkt vinden voor hun product.

    De conclusie is voor mij persoonlijk kraakhelder: vraag en aanbod komen niet uit zichzelf bij elkaar.

    Lees meer
  • Opnieuw relevant: De rol van gemeenten in verduurzaming

    Het vertalen van de landelijke opgave

    Leestijd: 8 – 9 minuten, door: Haico van Nunen

    De rol van de gemeente bij verduurzaming vormt een grote uitdaging. Nederland heeft zich gecommitteerd aan de wereldwijde klimaatdoelen.  Bovendien willen we van het aardgas af. Hiervoor hebben we als land het klimaatakkoord opgesteld, wat vervolgens op lokaal niveau moet worden ingevuld. In het onderstaande artikel uit 2019 beschreef ik de rol die gemeenten zouden moeten nemen, willen we versnellen. Middels het opstellen van Regionale Energie Strategieën (RES) en dit jaar de warmtevisie per gemeente moet het klimaatakkoord uitmonden in concrete acties. Alleen lazen we afgelopen week (1) dat het zo hard niet loopt met de aardgasvrije wijken, en dat van de geplande duizenden woningen er ‘slechts’ 206 gereed zijn.  Het artikel ging al in op eindeloos polderen. We zijn een land waar iedereen zijn zegje mag doen, maar als er meters gemaakt moet worden dan kon dat wel eens tegen je werken.

    Het artikel laat zien dat je als gemeente niet zomaar aan de slag moet gaan, maar dat je eerst moet weten wat je hebt, voordat je gaat beginnen. Een wijk selecteren omdat het dicht bij een warmtenet ligt, lijkt in eerste instantie logisch. Maar als de bewoners andere prioriteiten zien, dan wordt het lastig om het doel te bereiken. Willen gemeenten beter kunnen sturen dan moeten ze weten wat ze in handen hebben!

    – Onderstaande artikel is eerder geplaatst in Renda #1 – 2019 –

    Lees meer
  • DUURZAAM DIFFERENTIEREN IN JE EIGEN BUURT

    Leestijd: 8 – 9 minuten, door: Laurens Talsma & Yuri van Bergen

    Iedere woningeigenaar, zowel particulier als professional, zal op een eigen manier naar de verduurzamingsopgave voor haar woning kijken. Waar de één vanuit ambitie, principe of beleid direct haar steentje wil bijdragen, zal de ander liever eerst de kat uit de boom kijken of een eerste stap willen zetten op basis van de (veranderende) behoefte op dat moment. Kijk maar in je eigen buurt: de portiekflat om de hoek staat in de renovatiesteigers. De buurman verderop in de straat heeft onlangs zonnepanelen aangebracht en een elektrische laadpaal op de oprit geplaatst. En de nieuwe achterburen hebben voordat ze er kwamen wonen eerst het dak volledig vernieuwd met daarop een mooie, ruime design dakkapel van circulaire bouwmaterialen.

    Lees meer
  • OVERPEINZING: MEER AANDACHT VOOR DE VRAAG

    Leestijd: 4 – 6 minuten, door: Yuri van Bergen

    Steeds vaker betrap ik mezelf in gesprekken over de verduurzaming van de gebouwde omgeving op het gebruik van hetzelfde argument. Een argument dat de basis vormt van mijn visie op de opgave van duizend woningen per dag. Graag vat ik dit argument nog eens voor jullie samen in deze overpeinzing.

    Proces boven techniek

    Voor mij gaat de opgave van duizend woningen per dag niet over techniek maar over mensen. Met de techniek komt het namelijk wel goed. Het proces voorafgaand aan de techniek is echter de grootste uitdaging die we met elkaar hebben willen we uiteindelijk succesvol zijn. Want om duizend woningen per dag te renoveren hebben we minstens duizenden vakmensen nodig die met hun handen willen werken bij mensen in huis. En daarnaast hebben we natuurlijk evenzoveel bewoners per dag nodig die daadwerkelijk zin, tijd en geld hebben in een renovatie. Volgens mij ligt hier de grootste uitdaging: 1.000 bewoners per dag vinden die hun huis willen renoveren.

    Lees meer
  • opnieuw relevant: De bewoner is zo gek nog niet….

    Wat zijn de kosten voor het verduurzamen van een woning?

    Leestijd: 8 – 9 minuten, door: Haico van Nunen

    Dit artikel is eerder geplaatst in Renda #4 – 2019

    Aan het einde van de zomer brak er een heftige discussie over het verduurzamen van woningen los. De reden hiervoor was de publicatie van een nieuwe rapportage van het PBL (Planbureau voor de Leefomgeving). Hierin werd geconcludeerd dat het verduurzamen van de eigen woning voor bijna alle huiseigenaren financieel niet rendabel is. In de reflectie op één jaar ‘Klimaatakkoord Gebouwde Omgeving’ valt daarnaast te lezen dat woningen via een wijkaanpak in één keer van het aardgas afhalen voor 2030 moeilijk is en dat woonlastenneutraliteit de grootste blokkade voor verduurzaming dreigt te worden.

    Deze berichten zijn weinig hoopgevend voor de realisatie van de duurzaamheidsambities van de gebouwde omgeving. Maar zijn deze conclusies eigenlijk wel verrassend? De rapporten lijken een mooi moment om onderstaand artikel opnieuw onder de aandacht te brengen. In dit artikel, eerder gepubliceerd op het platform RENDA ongeveer een jaar voor het uitbreken van deze discussie, gaf een mogelijke oplossing voor opschalingsmogelijkheden van woningrenovaties. In het kader van deze discussie deel ik graag deze eerdere inzichten.

    Lees meer