• De zoektocht naar circulariteit in de (renovatie) praktijk

    Leestijd: 5 – 6 minuten, door: Pieter Deijkers

    In de afgelopen jaren zijn we bestookt met termen als ‘Nul-Op-de-Meter’, ‘Energie-neutraal’ en ‘CO2-neutraal’. De noodzaak tot verduurzaming en CO2 besparing lijkt bij iedereen te zijn doorgedrongen. Nu deze termen voor verduurzaming en aandacht voor energie bij iedereen in de vocabulaire zijn opgenomen is het tijd voor de volgende uitdaging: Circulariteit. Hoewel het begrip bij veel mensen nog nieuw klinkt en vraagtekens oproept, duikt circulariteit steeds vaker op aan zowel de vraagzijde (vastgoedeigenaren) als aan de aanbodzijde (marktpartijen) van de renovatiemarkt.

    Het begrip circulariteit staat niet op zichzelf en is eigenlijk niets meer dan een logische volgende stap van de verduurzaming die is ingezet. In 1987 riep de VN-commissie Brundtland al op tot duurzame ontwikkeling en omschreef dat als volgt: “Duurzame ontwikkeling is ontwikkeling die aansluit op de behoeften van het heden zonder het vermogen van toekomstige generaties om in hun eigen behoeften te voorzien in gevaar te brengen” (1). In 2002 schreven William Mc Donaugh en Michael Braungart het boek ‘Cradle to Cradle, Afval= voedsel’ en legden de ambitie een lat hoger dan de commissie Brundtland: “het voorzien in onze eigen noden en de toekomstige generaties van meer mogelijkheden voorzien” (2). Veel opdrachtgevers hebben voor zichzelf al handvatten en werkwijzen ontwikkeld om bij de energietransitie ook te sturen op duurzaam materiaalgebruik. Denk hierbij aan programma’s als ‘The Natural Step’. Een logische volgende stap op verduurzaming is dan ook de transformatie naar een circulaire economie: “In een circulaire economie bestaat geen afval en worden grondstoffen steeds opnieuw gebruikt. Het afval is de nieuwe grondstof.” (3)

    Lees meer
  • Het idee van Mobiele Buurtfabrieken

    Leestijd: 11 – 13 minuten, door: Yuri van Bergen

    Het is geen toeval dat ik in 2007 door de BouwhulpGroep uit een van de succesvolste woningbouwfabrieken in Nederland ben gehaald. Zij waren namelijk al sinds begin jaren negentig betrokken bij de eerste nationale onderzoeken naar het verduurzamen van bestaande woningen. Als overall programmaleider werkten ze hierbij samen met bijna duizend onderzoekers aan de verkenning van de opgave die vandaag de dag werkelijkheid is geworden. Deze opgave luidt: hoe gaan we al die woningen die op hetzelfde moment zijn gebouwd straks allemaal gelijktijdig renoveren zonder vooraf te weten wat de vraag op dat moment zal zijn? (bron 1). Na jaren systematisch onderzoek naar dit vraagstuk hebben we een methode ontwikkeld waarbij de kwaliteit van de woningvoorraad slim in kaart kan worden gebracht en waarbij een substantiële omvang snel voorzien kan worden van een passende kwaliteitsverbetering met beperkte middelen. Deze methodiek is reeds op meer dan tienduizenden woningen gedemonstreerd in opdracht van vele woningcorporaties. De naam van deze methodiek: Component Renovatie. Na tientallen jaren van denken is er een nieuwe vraag ontstaan. Hoe gaan we deze methode opschalen? Het antwoord bleek achteraf eenvoudiger te zijn dan gedacht. We zijn in 2007 gewoon begonnen met het samen met de koplopers te doen! (bron 2)

    Lees meer
  • Micro-wonen in tijden van Corona

    Leestijd: 4 – 5 minuten, door: Thijs van Tetering

    Een vervolg op ‘Willen we echt zo klein wonen?’; een serie over plattegronden

    Momenteel zit het merendeel van Nederland slechts voor de helft netjes gekleed te skypen aan de keukentafel. En misschien wordt zelfs de studeerkamer nu eens daadwerkelijk gebruikt waarvoor deze tijden geleden is ingericht. Voor de meerkamer bezitters onder ons valt deze bizarre situatie, in ieder geval deze eerste weken, nog wel te bolwerken. Maar een deel van ons zit praktisch opgesloten in een luxe ‘city-loft’ van minder dan 50 m2 waarin het toch lastig thuiswerken blijkt als beide bewoners tegelijkertijd een video call moeten plegen. Mogelijk kunnen we deze corona-crisis aangrijpen om deze nieuwe woonvormen, met steeds krappere plattegronden, nog eens kritisch te beschouwen. Want de bewoners van deze micro-appartementen hebben (minimaal) de komende vier weken in feite hun eigen micro-lab!

    Lees meer
  • HERHALING FACILITEERT VERSNELLING

    Leestijd: 6 – 8 minuten, door: Laurens Talsma

    Verduurzamen van woningen…dan denk je aan isoleren en een installatie die geen gas verbruikt. Isoleren is tegenwoordig redelijk eenvoudig, de stap naar gasloos is complexer en heeft meer tijd nodig om tot innovatieve én betaalbare oplossingen te komen. De vraag is echter niet zozeer wát we moeten doen om te verduurzamen, maar meer hóe krijgen we dat in 30 jaar tijd voor elkaar bij 7,8 miljoen woningen? Het meest gegeven antwoord: we moeten versnellen… van 1000 (hoogniveau) renovaties per jaar naar 1000 renovaties per dag. De corporatiesector wordt daarbij aangewezen als startmotor voor deze versnelling. Want met circa 2,3 miljoen woningen vertegenwoordigen ze schaal. Met als bijkomende voordelen dat deze woningen zijn verdeeld over ‘slechts’ 300 eigenaren en dat in de sector ‘in principe’ de financiële middelen aanwezig om het daadwerkelijk te gaan doen.  Iets wat bij de particuliere sector minder vanzelfsprekend is. Dus corporaties: gaan jullie maar als eerste versnellen! “Oké, die handschoen willen we wel oppakken, maar eehhhh hoe…?”

    In dit artikel ga ik niet op zoek naar het passende antwoord. Ik wil ingaan op de huidige praktijk van onderhoud en renovatie binnen de corporatiesector, om middels een beschouwing kansen te benoemen die kunnen bijdragen aan de gewenste versnelling en zo duidelijk te maken hoe van start te gaan.

    Lees meer
  • RENOVATIE ALS ‘BIG BUSINESS’

    Leestijd: 9 – 11 minuten, door: Yuri van Bergen

    Renovatie is de grootste groeimarkt in Nederland. De gemiddelde leeftijd van onze woningvoorraad is inmiddels 60 jaar (1). Voor elke woning geldt dat na dertig jaar grotere ingrepen nodig zijn om het wooncomfort op peil te houden dan alleen schilderen en kleine reparaties. Dit betekent dat alle woningen de komende dertig jaar nog minimaal 1 renovatie zullen ondergaan. En met alle woningen wordt bedoeld de nog steeds groeiende voorraad van 8 miljoen woningen waarvan er circa 5 miljoen in particulier bezit zijn.

    Hoe gaan we deze renovatie van Nederland met elkaar betalen? We kunnen iedere euro slechts eenmaal uitgeven en hebben ook andere rekeningen te betalen zoals de schoolopleiding, de autogarage en onze tandarts. Als iedereen per jaar één maandsalaris aan de kant zet, dan hebben we met elkaar binnen 10 jaar genoeg geld gespaard om minimaal 1 onderdeel, bijvoorbeeld de gevel, van onze woning goed aan te pakken (2). De renovatie van een dergelijk onderdeel biedt ook gelijk de kans om bijvoorbeeld de woning geschikter te maken voor langer zelfstandig wonen. Ook draagt een renovatie bij aan minder en duurzamer energiegebruik en het comfortabeler, gezonder en veiliger maken van de woning. Kortom: met een woningrenovatie draag je bij aan de noodzakelijke verduurzaming van Nederland. Het moge duidelijk zijn dat we het hier niet hebben over een renovatie waarbij de hele woning op zijn kop gaat maar over gerichte ingrepen op onderdelen om de gewenste kwaliteit te bereiken. Wij noemen dat componentrenovatie (3).

    Lees meer