• RENOVEREN ALS TOEGEPAST SOCIAL DESIGN

    Leestijd: 6 – 8 minuten, door Lucas Bakker

    Renoveren begint bij de bewoners. Zo niet, dan zal er nooit voldoende draagvlak ontstaan voor de gigantische opgave om zeven miljoen woningen voor 2050 te verduurzamen. Dit draagvlak krijg je alleen door bewoners inbreng te geven in het verduurzamingsproces. Succesvolle verduurzaming is dan ook alleen mogelijk op het raakvlak tussen technische, financiële, en sociale factoren. In dit artikel zou ik die sociale kant van renoveren willen bespreken, dat zich vaak vertaald in bewoner- en buurt participatie. Maar wat betekent deze participatie nou eigenlijk bij het renoveren van je woning? En wat zijn de verschillende rollen van participatie in het verduurzamingsproces? Wanneer gaat bewonersparticipatie goed? En wanneer juist niet? Deze vragen heb ik onderzocht en ik ben tot de conclusie gekomen dat renoveren eigenlijk een toegepaste vorm van Social Design is!

    Lees meer
  • INDUSTRIEEL RENOVEREN: HET WERKT ALLEEN ALS JE BEGINT BIJ BEWONERS

    Leestijd: 7 – 9 minuten, door Yuri van Bergen

    Bijna een kwart van de totale klimaatopgave heeft betrekking op de gebouwde omgeving. Om deze doelstellingen te halen zal het tempo van renoveren naar CO2 neutrale woningen van de huidige 1.000 renovaties per jaar naar 1.000 per dag moeten stijgen. Dit kan alleen worden bereikt door huiseigenaren vergaand financieel en technisch te ontzorgen, onbenut arbeidspotentieel te activeren en op te leiden en de uitvoering van verduurzamingsmaatregelen in één week per woning te gaan garanderen. Een belangrijke voorwaarde voor dit succes is dat deze dienst betrouwbaar is en steunt op bewezen technische en financiële oplossingen die aansluiten bij de wensen van particuliere huiseigenaren én de geplande beleidsdoelen. Willen we een kans maken dan is er een nieuwe visie op de uitvoering van deze renovatiewerkzaamheden nodig. In dit derde deel van de reeks over industrieel renoveren gaan we daarom verder in op de praktijk, en hoever we met bewezen vormen (eigenlijk) al zijn met experimenten en succesvolle pilots. Met de pijnlijke conclusie dat dit slechts het topje van de ijsberg van misschien wel de grootste verbouwing van Nederland is.

    Lees meer
  • DE VERDUURZAMING VAN ONZE TOTALE WONINGVOORRAAD VRAAGT OM EEN TOPSECTOR INDUSTRIËLE RENOVATIE

    Leestijd: 6 – 8 minuten, door Yuri van Bergen

    Aan het begin van de zomer kreeg ik de gelegenheid om, als kartrekker van het missietraject: ‘Doorontwikkeling nieuwe bouwketens en toepassing van duurzame bouwmaterialen’, te spreken (1) op klimaatconferenties in de gemeente Eindhoven en gemeente Helmond. Beide steden hebben zich kandidaat gesteld om samen met 100 andere Europese gemeenten CO2-neutraal te zijn voor 2030. Dit is een ambitieuze doelstelling die binnen een tijdsbestek van slechts 7 jaar moet worden gerealiseerd. Het verduurzamen van de gebouwde omgeving vraagt een gezamenlijke inspanning om 116 woningen per werkdag te verduurzamen. Het is goed om te weten dat slechts 45% van deze woningvoorraad in bezit is van woningcorporaties. De overige woningen zijn in privaat bezit. Juist het vergaand verduurzamen van privaat bezit op grote schaal is een lastige opgave waarmee nog nauwelijks ervaring is opgedaan. Het is daarom begrijpelijk dat deze gemeenten gekozen hebben voor de slogan: “Wat als het ons lukt?”.

    Lees meer
  • de introductie van een topsector duurzame renovatie

    Leestijd: 8 – 10 minuten, door Yuri van Bergen

    Onlangs stuurde onze demissionaire minister van Volkshuisvesting een brief naar de kamer om de beoogde en maatschappelijk noodzakelijke bouwstroom een impuls te geven. In deze brief probeerde hij steun te krijgen voor het idee van industriële verbouwstromen gericht op het creëren van extra woonruimte. Met name de concepten optoppen & splitsen kregen hier de aandacht. Eindelijk krijgt de bestaande bouw weer wat meer aandacht en worden de mogelijkheden gezien om de kwaliteit van de bestaande bouw substantieel te verhogen. Het is echter niet genoeg om de nodige vernieuwing in de sector van de bestaande bouw echt op gang te brengen.

    Het gangbare idee dat door industriële renovatieproducten de prijs voor iedere woningeigenaar zal dalen, de kwaliteit zal stijgen en er eindelijk een duurzaam aanbod ontstaat voor iedere woning om uit te kiezen, is niet nieuw. Met een dergelijke industriële renovatiepraktijk zouden onze maatschappelijke ambities rondom klimaat en leefbare buurten ook daadwerkelijk waargemaakt kunnen worden. De praktijk van industrieel renoveren is tot heden echter het domein geweest van liefhebbers en pioniers. Onlangs wandelende ik door ons eigen volkshuisvestelijke archief en vond een afstudeerscriptie met als titel INDUSTRIALISATIE EN RENOVATIE geschreven door 3 studenten van de TU/e in 1975 (Egmond, van Oorschot en Klinkenbijl). In deze afstudeerscriptie doen de heren een poging te beschrijven hoe een industrialisatieproces bezien kan worden als meer dan enkel een toevallig historisch incident. Daarbij maken ze gebruik van een model om de waarde voor de volkshuisvesting te becijferen. Om vervolgens een verbijzondering te maken naar de renovatie. Met de kennis van nu heb ik met veel plezier het verslag gelezen. Het verbaast me dan ook zeer dat deze kennis in de praktijk nauwelijks is toegepast en dat nu, bijna 50 jaar later, ons ministerie via een Kamerbrief het als lapmiddel voor de tegenvallende nieuwbouw inzet.

    Lees meer
  • Eén integrale aanpak geschikt voor 14.000 buurten

    Leestijd: 8 – 10 minuten, door Yuri van Bergen & Haico van Nunen

    Gemeenten zijn verantwoordelijk voor het terugbrengen van de CO2-uitstoot in de gebouwde omgeving. Op dit moment vertalen zij hiervoor hun warmtevisie naar concrete wijkplannen. En direct wordt al duidelijk dat de capaciteit om de maatregelen fysiek uit te voeren ontbreekt. Bedenk dat het om een integrale wijkaanpak gaat waarbij naast verduurzamen ook andere nieuwe thema’s zoals biodiversiteit, energiearmoede en klimaatadaptatie op de agenda staan. Dit komt ook nog bovenop bestaande uitdagingen zoals de beschikbaarheid en de betaalbaarheid van het wonen en de afnemende leefbaarheid in vele buurten. 

    Om het tempo van de verduurzaming op te kunnen voeren hebben we alle denk- en doe-kracht nodig om zowel gelijktijdig de vraag naar, als het aanbod van slimme renovatieproducten snel en doeltreffend te organiseren. Het ordenen en groeperen van zowel de woningvoorraad als de gebruikersdoelgroep kan ons hierbij helpen. Er zijn diverse bewezen methoden om dat te doen. Om deze omvangrijke opgave te realiseren probeert eenieder het gat te verkleinen tussen het microniveau van de individuele eigenaar-bewoner en het macroniveau van de overheid en de markt. Dé plek om die brug te slaan is de buurt.

    Lees meer